Cô Trang (giữa) với các vips Tâm Việt.
Khi là sinh viên khoa Ngữ Văn, Đại học Vinh, Phạm Thị Trang luôn một ước mơ sau trở thành giáo viên dạy Văn. Thế rồi, qua một số lớp kỹ năng từ thầy Lê Thanh Lưu - là giảng viên cũ của Tâm Việt, Trang đã thay đổi ước mơ của mình, sẽ tìm việc làm ở một trung tâm đào tạo về kỹ năng con người. 2013, tốt nghiệp đại học, Trang ra Hà Nội, thử việc tại một cơ sở đào tạo kỹ năng, sau đó tìm đến Tâm Việt.
Trang được tuyển dụng vào Tâm Việt hết sức đơn giản. Thoạt tiên, Trang gọi điện thoại cho ông Việt (TS.Phan Quốc Việt), Giám đốc Tâm Việt, trình bày nguyện vọng. Dù chưa mặt Trang nhưng giọng ông Việt vẫn cởi mở và nói mỗi câu: "Sáng thứ 5 đến trung tâm trước 7h", rồi cúp máy. Trước khi đến Tâm Việt, Trang chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, chị gái còn trang điểm cho cẩn thận lắm. Nhưng gặp ông Việt, ông chỉ hỏi Trang học trường nào, mong muốn gì, rồi bảo Trang sang tập đi mà không hề ngó qua hồ sơ xin việc của Trang.
Ban đầu, Trang được phân công vào đội biên soạn sách. Đó là bộ sách KĨ NĂNG SỐNG do ông Việt chủ biên. Ngày ấy, bộ sách KĨ NĂNG SỐNG cấp 1 được xuất bản lần đầu. Đến lần tái bản thứ 2 và viết bộ sách kỹ năng sống cấp 2 thì Trang chính thức tham gia viết và biên soạn. Bộ sách sách tái bản lần thứ 5 với số lượng đã bán ra gần 5 triệu bản; đã được công nhận là Kỷ lục Việt Nam.
Biết Trang làm ở Tâm Việt, cả gia đình đều phản đối; cho rằng nghề này lạ, không rõ ràng, không có tương lai. Nhưng chắc có duyên nợ với Tâm Việt nên dù mọi người có nói ra vào rất nhiều mà Trang vẫn bỏ ngoài tai.
Hè 2014, Khôi Nguyên đến Tâm Việt. Đó là trẻ tự kỷ đầu tiên mà Tâm Việt huấn luyện bài bản nhất. Khôi Nguyên là đứa trẻ không bình thường, nào là phá phách, bốc cướp đồ ăn, tự cắn ngón tay của mình...Nhìn cái cách Nguyên thơm, liếm lên mặt ông Việt, mọi người trong Tâm Việt đề ghe nghê. Nhưng dần dần, bằng tình thương yêu của ông việt và các thầy cô trong trung tâm; bằng phương pháp đào tạo trẻ tự kỉ khoa học, độc đáo, chưa nơi nào trên thế giới áp dụng, Khôi Nguyên đã trở thành Kỉ lục gia châu Á như các báo đã đưa tin.
Tiếng lành đồn xa. Quân số đội Vips của Tâm Việt ngày đông đảo. Từ Khôi Nguyên, đến thời điểm hiện tại (tháng 2/2019) đã trên 50 bạn.
Từ khi Tâm Việt mở rộng sang lĩnh vực đào tạo trẻ tự kỉ, Trang có nhiệm vụ chính là quản lí, huấn luyện các vips. Trước đây, việc phân công giáo viên quản lí các vips được thực hiện bằng hình thức…bôc thăm. Tên các vips viết trên giấy gấp lại, cho các thầy cô bốc thăm, bốc phải bạn nào huấn luyện bạn ấy. Ngày ấy, Trang rất dị ứng với bạn Jim. Nhưng 2 lần bốc thăm, Trang vẫn “bốc” vào bạn Jim. Cảm giác ức chế khó chịu vô cùng! Jim hay chảy nước dãi tòng tòng; hay lên cơn tấn công thầy cô. Những ngày đầu chăm Jim, Trang luôn thủ cuộn giấy để chực lau nước dãi cho Jim. Lúc nào lên cơn, Jim lao vào cháu cào cấu. Tay Trang hồi ấy toàn sẹo do Jim cấu. Cho đến bây giờ, mỗi khi bạn Tony ra đấm lưng bóp vai cho Trang vẫn nói: "Jim cấu cô Trang kìa". Rồi Trang dần hiểu Jim hơn, biết cách điều chỉnh hành vi của Jim. Mỗi khi Jim chảy nước dãi, Trang bắt Jim ngậm miệng lại ngăn dãi khỏi chảy hoặc sẵn sàng ứng phó khi Jim lên cơn. Mưa dầm thấm lâu, sau những hành vi mất kiểm soát ấy, Jim vui vẻ, biết nghe lời. Jim đi đâu cũng có Trang "bảo vệ", dành phần đồ ăn cho, rồi chụp ảnh, ngăn các bạn khác bắt nạt…
Tình yêu "cắn nhau đau" tiếp theo của Trang là bạn Tùng Dương. Mới vào gia đình Tâm Việt huấn luyện được vài hôm, Dương đã “tặng” cô giáo Trang cả một hàm răng vào bắp chân. Hơn một năm rồi vết sẹo vẫn còn nguyên. Dương dạo đó hay cáu, hay cắn người. Không biết nói nên khi bị các bạn khác bắt nạt, Dương ấm ức khóc. Trang dạy Dương tập gọi tên "mẹ Trang", gọi tên bố mẹ đẻ, tự nói tên mình. Trang nhận ra rằng, mình yêu thương các vips, các vips không biết nói nhưng đều cảm nhận được. Hôm nào mà ăn cơm chưa no, Dương biết mon men ra nhìn mẹ Trang để chờ cho ăn thêm.
Trong việc quản lí chăm sóc các vips, hãi nhất là khi các vips đi vệ sinh “nặng”. Thầy cô Tâm Việt chủ yếu là trẻ, chưa chồng con, thậm chí chưa có người và chưa được đào tạo về chuyên ngành trẻ tự kỷ nên ban đầu còn khá nhiều e dè, né tránh khi phải phục vụ việc vệ sinh của các vips. Từ bé đến giờ, chưa khi nào các thầy cô trẻ của Tâm Việt phải phục vụ ai trong trong khâu vệ sinh cá nhân ghê gớm này. Nhưng ông Việt-vẫn là ông Việt - là người truyền động lực cho mọi người không ngại gian khổ, hãy làm bất cứ việc gì tốt đẹp nhất cho các vips. Dần dần, với các thầy cô Tâm Việt, mọi chuyện trở nên bình thường. Khi có vips đi bậy hay bôi trét phân lên người, các thầy cô đưa đi tắm rửa rồi lau dọn nhà. Vô phép, kể ra đây hơi phản cảm, ở Tâm Việt, các thầy cô còn phân biệt được mùi phân của Vips nào giống Vips nào! Những chuyện mà chỉ ở Tâm Việt mới có. Nghe chuyện, các phụ huynh chỉ biết bái phục. Vì con họ đẻ ra chưa chắc đã được họ quan tâm như thế!.
Trang chia sẻ với chúng tôi: Khó khăn với Vips nhiều. Các con không kiểm soát được hành vi, vệ sinh cá nhân, đánh các thầy cô, đánh bạn; lúc ngủ, hay gào thét làm ồn; đặc biệt là những bạn có tiền sử co giật động kinh. Những ngày đầu có bạn lên cơn ai cũng sợ và lo lắng không biết xảy ra chuyện gì. Loay hoay chuẩn bị xe đưa đi bệnh viện. Còn bây giờ thì các thầy cô của Tâm Việt quen rồi. Quen cả với các tên thuốc Repedal hay Depakin - là thuốc chống tăng động cho những vips khi lên cơn động kinh.
Ở với các Vips, các thầy cô rèn tính kiên nhẫn, kiên tâm với từng con. Càng tiếp xúc nhiều mới nhìn ra, ở mỗi đứa có những nét đáng yêu khác nhau. Thậm chí, nhiều vips có tài năng đặc biệt. Chẳng hạn, bạn Tuấn Minh nói được rất nhiều thứ tiếng, có thể đoán tuổi của mọi người một cách chính xác. Bạn Hoàng Duy ở Quảng Ninh thuộc rất nhiều bài hát. Có đợt Duy ghi tên các bài hát bạn ấy thuộc lên bảng mà dày kín cả bảng. Hai "mẹ con" Trang vừa tập tung bóng vừa dạy nhau hát bài "Ba kể con nghe". Giờ bạn ấy chuyển về quê học rồi. Nhưng mỗi khi nghe ai hát "khi xưa ba bé hơn đàn....", Trang bỗng nhớ nhớ bạn ấy da diết.
Hiện nay, việc phân công quản lí vips không còn phải bốc thăm như trước. Các thầy cô được chia về các gia đình, mỗi gia đình với tầm 8 - 10 con. Cô giáo Trang đang chuẩn bị sinh con đầu lòng, nhưng từ lâu Trang đã có đàn con. Đó là các vips. Hàng ngày, Trang được sống trong tình thương yêu, được chăm sóc, huấn luyện, dạy bảo các vips. Các vips đều trìu mến gọi Trang là “mẹ”. Đó là niềm hạnh phúc lớn lao của đời Trang./.
Tác giả bài viết: Minh Hoa